به گزارش مشرق، علیرضا فداکار گفت: براساس توافق صورت گرفته با دیوان وقف شیعی عراق، کار مرمت و بازسازی خشت‌ها و کتیبه‌های تاریخی ایوان مصفای نجف و گلدسته‌های حرم از یک ماه پیش و همزمان با روز «دحو الارض» آغاز شده و با سرعت مطلوبی در حال پیشرفت است.

وی افزود: بر اساس این طرح، خشت‌های آسیب دیده حرم مطهر که در زمان نادرشاه و به‌دست استادکاران ایرانی با روکشی از طلا پوشانده و نصب شده بود پس از قرن‌ها دوباره توسط متخصصان کشورمان مرمت می‌شود.

فداکار با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود طرح مرمت ایوان و گلدسته‌ها ظرف 18 ماه و در 3 فاز عملیاتی به پایان برسد گفت: تدابیری اندیشیده شده است تا در زمان اجرای طرح، در روند تشرف زائران به حرم مطهر خللی ایجاد نشود.

وی افزود: در فاز نخست اجرای طرح، حاشیه جنوبی ایوان و گلدسته جنوبی در 4 مرحله مرمت خواهد شد که به همین منظور، بخش‌های در حال مرمت با بنرهای منقوش به تصویر ایوان در ابعاد واقعی پوشانده شده است.

فداکار گفت: در فاز دوم طرح نیز حاشیه و گلدسته شمالی ایوان و در فاز سوم نیز بخش اصلی و مرکزی ایوان تاریخی نجف مرمت و بازسازی خواهد شد.

رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات نجف اشرف درباره فرآیند اجرای طرح اظهار کرد: پس از اتمام طرح «یا علی 1» که با هدف ترمیم گنبد حرم مطهر علوی صورت گرفت و سال گذشته از آن رونمایی شد، در طرح «یا علی 2» با هدف ترمیم ایوان و گلدسته‌ها، خشت‌های مسی آسیب دیده و کتیبه‌های تاریخی که منقوش به اشعار فارسی و ترکی است، ترمیم می‌شود.

وی گفت: به این منظور کارشناسان ستاد بازسازی عتبات عالیات با اختصاص کدهای شناسه به هر خشت آسیب دیده، آن را از ایوان جدا کرده و پس از عملیات ترمیم، با روکشی از طلا به قطر حدود 10 میکرون، آبکاری و دوباره در محل خود نصب خواهند کرد.

جزئیات تاریخی ایوان نجف

خشت‌های کنونی ایوان و گلدسته‌های حرم مطهر علوی مربوط به سال ١١٥٥ هجری و دوران نادرشاه باز می‌گردد.

این آذین طلای گنبد و مناره‌ها و ایوان حرم نجف اشرف به سال ١١٥٥ هجری باز گشته که به دستور نادرشاه افشار این اقدام صورت گرفته است. این نوع آذین با طلا در آن هنگام برای دومین بار در تاریخ صورت می پذیرفت.

نخستین بار آذین ساختن گنبد مطهر حضرت امام رضا (ع) در مشهد از سوی شاه عباس صفوی بود که در سال ١٠١٠ هجری آغاز و در سال ١١١٦ هجری پایان گرفت صورت و کتیبه گریو آن به خط زیبای علیرضا عباسی خط نگار مشهور دوران خود بوجود آمد.

بادهای شنی و ریزگردها در طول 3 قرن، بر لایه بسیار نازکی از طلا که بر روی خشت های مسی پوشانیده شده است (در حدود ١٢ میکرون) در طول این 3 قرن گذشته موجب نازک شدن و گاه تا حد رسیدن به مس زیرین شده است.

از سوی دیگر، درگیری‌های نظامی در دوران صدام و نیز رخداد حرم پس از سقوط، و تیر اندازی‌ها، تعداد زیادی از خشت‌ها را سوراخ کرده است.

علاوه بر این از آنجا که در دوران عثمانیان حاکم بر عراق، که به حدود بیش از یک قرن پیش و دوران عبد الحمید عثمانی به سال ١٣٢٣ هجری باز می‌گردد، به علل خاص ساختمانی و جز اینها، بخشی از خشت‌های مناره شمالی فرو ریخت که مجددا جاگذاری شد لیکن هم اکنون اگر در عکس‌ها دقت کنید از جای خود خارج شده است.

باز از سوی دیگر کتیبه‌های ایوان و پیرامون طوق اتاقک مناره در قسمت مینا کاری شده آن، رنگ پریده و آسیب دیده شده است. تمام این موارد، آستان مقدس علوی را بر این داشت که پس از گنبد، اقدام به آغاز این پروژه عظیم شود که در نوع خود یکی از اقدامات مهم به شمار می‌آید.

افتخار این پروژه عظیم تاریخی و مهم به دست هنرمندان و استادکاران و مهندسان ایرانی صورت می‌پذیرد که مدیریت اجرای آن از سوی ستاد بازسازی عتبات عالیات است.